Uprawnienia budowlane nadawane są po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego i pozytywnym zdaniu przez wnioskodawcę egzaminu.

Właściwa izba samorządu zawodowego prowadzi postępowanie kwalifikacyjne składające się z dwóch etapów:

1)      kwalifikowania wykształcenia i praktyki zawodowej jako odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności uprawnień budowlanych;

2)      egzaminu ze znajomości procesu budowlanego oraz umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej.

Egzamin składa się przed komisją egzaminacyjną powoływaną przez organ samorządu zawodowego. Egzamin składa się z części pisemnej, przeprowadzanej w formie testu, oraz z części ustnej.

Uprawnienia budowlane nadawane są w formie decyzji administracyjnej. Organem odwoławczym od decyzji okręgowej komisji kwalifikacyjnej jest Krajowa Komisja Kwalifikacyjna, natomiast od decyzji tego organu przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Podstawę wykonywania samodzielnych funkcji technicznych wynikających z uzyskanej decyzji o nadaniu uprawnień stanowi:

–   wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane (CRUB) prowadzonego przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz

–   wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego.

 

Specjalności techniczno-budowlane

Rodzaje specjalności techniczno-budowlanych, w których nadawane są uprawnienia budowlane, wynikają z art. 14 ust. 1 Prawa Budowlanego.

Uprawnienia budowlane udzielane są w następujących specjalnościach:

1)   architektonicznej – uprawnienia nadawane przez Izbę Architektów

2)   konstrukcyjno-budowlanej;

3)   inżynieryjnej:

1.  mostowej,
2.  drogowej,
3.  kolejowej,
4.  hydrotechnicznej,
5.  wyburzeniowej;

4)   instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń:

1.  telekomunikacyjnych,
2.  cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
3.  elektrycznych i elektroenergetycznych.

 

Wymagane wykształcenie i długość odbytej praktyki zawodowej

Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi lub łącznie do projektowania i do kierowania robotami budowlanymi.

Uzyskanie uprawnień budowlanych wymaga:

1)   do projektowania bez ograniczeń:

1.   ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
2.   odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
3.   odbycia rocznej praktyki na budowie;

2)   do projektowania w ograniczonym zakresie:

a)  ukończenia:
–  studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub
–  studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,

b)  odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,

c)  odbycia rocznej praktyki na budowie;

3)   do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń:

1.   ukończenia studiów drugiego lub pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
2.   odbycia odpowiednio półtorarocznej lub trzyletniej praktyki na budowie;

4)   do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie:

a)  ukończenia:
–  studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności lub
–  studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności, lub
–  studiów pierwszego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności, lub

b)  posiadania:
–  tytułu zawodowego technika lub mistrza, albo
–  dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika
–  w zawodach związanych z budownictwem określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 16, w zakresie odpowiednim dla danej specjalności,

c)  odbycia praktyki na budowie w wymiarze:
–  półtora roku w przypadku, o którym mowa w lit. a tiret pierwsze i drugie,
–  trzech lat w przypadku, o którym mowa w lit. a tiret trzecie,
–  czterech lat w przypadku, o którym mowa w lit. b;

5)   do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń:

1.  ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
2.  odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
3.  odbycia półtorarocznej praktyki na budowie;

6)   do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie:

1.  ukończenia:
   –  studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub
   –  studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
2.  odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
3.  odbycia półtorarocznej praktyki na budowie.

 

Kwalifikowanie wykształcenia jako odpowiedniego lub pokrewnego dla specjalności

Kwalifikowania i weryfikacji wykształcenia za odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności oraz zakresu uprawnień budowlanych izba dokonuje przez stwierdzenie zgodności ukończonego kierunku studiów z kierunkiem studiów odpowiednim lub pokrewnym dla specjalności uprawnień budowlanych określonym w wykazie stanowiącym załącznik nr 2 do rozporządzenia (tekst poniżej), na podstawie dyplomu ukończenia studiów i suplementu do dyplomu albo wypisu z przebiegu studiów potwierdzonego przez kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni.

Kwalifikowania i weryfikacji wykształcenia w zakresie zawodów związanych z budownictwem dla danej specjalności uprawnień budowlanych izba dokonuje przez stwierdzenie zgodności uzyskanego tytułu zawodowego technika lub mistrza albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika z wykazem zawodów związanych z budownictwem określonym w załączniku nr 3 (tekst poniżej), do rozporządzenia.

Wymóg ukończenia studiów na kierunku odpowiednim lub pokrewnym dla poszczególnych specjalności uprawnień budowlanych uznaje się za spełniony, jeżeli:

1)   nazwa kierunku studiów jest zgodna z określeniem zakresu kierunku studiów, wskazanym w załączniku nr 2 do rozporządzenia, lub

2)   informacje zawarte w suplemencie do dyplomu albo wypisie z przebiegu studiów potwierdzonym przez kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni wskazują, iż nie mniej niż jedna trzecia programu studiów określonego w punktach ECTS, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym, lub liczbie godzin zajęć obejmuje zajęcia kształtujące wiedzę i umiejętności odnoszące się do zakresu kierunku studiów.

Wymóg posiadania wiedzy i umiejętności w zakresie, o którym mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia, uznaje się za spełniony, jeżeli:

1)   nazwa specjalności określona w ramach kierunku studiów odpowiada zakresowi wiedzy i umiejętności dla danej specjalności uprawnień budowlanych lub

2)   informacje zawarte w suplemencie do dyplomu albo wypisie z przebiegu studiów potwierdzonym przez kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni potwierdzają, że program studiów obejmuje zajęcia w tym zakresie.

Wykształcenie uzyskane za granicą i uznane w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów odrębnych, którego kierunek jest określany w sposób odbiegający od przyjętego w rozporządzeniu, podlega indywidualnemu rozpatrzeniu i zakwalifikowaniu przez izbę, na podstawie programu kształcenia, jako wykształcenie odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności.

 

ZAŁĄCZNIK Nr 2

WYKAZ KIERUNKÓW STUDIÓW WYŻSZYCH ODPOWIEDNICH I POKREWNYCH DLA DANEJ SPECJALNOŚCI

 

Lp.	Specjalność uprawnień budowlanych	Kierunki studiów wyższych odpowiednie dla danej specjalności	Kierunki studiów wyższych pokrewne dla danej specjalności
1	architektoniczna bez ograniczeń	architektura lub architektura i urbanistyka	-
2	architektoniczna w ograniczonym zakresie	architektura lub architektura i urbanistyka	kierunek studiów w zakresie budownictwa
3	konstrukcyjno-budowlana bez ograniczeń	kierunek studiów w zakresie budownictwa	-
4	konstrukcyjno-budowlana w ograniczonym zakresie	kierunek studiów w zakresie budownictwa	kierunki studiów w zakresie: - architektury lub architektury i urbanistyki, - inżynierii środowiska, - budownictwa hydrotechnicznego, - inżynierii i gospodarki wodnej, - melioracji.
5	inżynieryjna mostowa	kierunek studiów w zakresie budownictwa	-
6	inżynieryjna drogowa	kierunek w zakresie budownictwa	-
7	inżynieryjna kolejowa w zakresie kolejowych obiektów budowlanych	kierunki studiów w zakresie: - budownictwa, - transportu.	-
8	inżynieryjna kolejowa w zakresie sterowania ruchem kolejowym	kierunki studiów w zakresie: - transportu, - elektrotechniki.	kierunki studiów w zakresie: - automatyki i robotyki, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w zakresie automatyki lub komputerowych systemów sterowania, - elektroenergetyki, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w zakresie sterowania ruchem.
9	inżynieryjna hydrotechniczna	kierunki studiów w zakresie: - budownictwa hydrotechnicznego, - inżynierii i gospodarki wodnej, - melioracji, - budownictwa, - inżynierii środowiska, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w zakresie inżynierii wodnej lub inżynierii sanitarnej i wodnej.	-
10	wyburzeniowa	kierunki studiów w zakresie: - budownictwa, - górnictwa lub geologii, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w zakresie eksploatacji złóż, - inżynierii wojskowej.	-
11	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych bez ograniczeń	kierunki studiów w zakresie: - telekomunikacji, - elektrotechniki lub elektroniki lub elektroniki i telekomunikacji, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w zakresie telekomunikacji, - miernictwa elektrycznego i telekomunikacji.	-
12	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych w ograniczonym zakresie	kierunki studiów w zakresie: - telekomunikacji, - elektrotechniki lub elektroniki lub elektroniki i telekomunikacji, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w zakresie telekomunikacji, - miernictwa elektrycznego i telekomunikacji.	kierunki studiów w zakresie: - informatyki, - miernictwa elektrycznego i programowania sterowników, - inżynierii elektrycznej, - elektrotechniki.
13	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń	kierunki studiów w zakresie: - energetyki, - inżynierii środowiska, - inżynierii naftowej lub gazowniczej, - wiertnictwa nafty i gazu.	-
14	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych w ograniczonym zakresie	kierunki studiów w zakresie: - energetyki, - inżynierii środowiska, - inżynierii naftowej lub gazowniczej, - wiertnictwa nafty i gazu.	kierunki studiów w zakresie budownictwa
15	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń	kierunki studiów w zakresie: - elektrotechniki, - inżynierii elektrycznej, - elektroenergetyki.	-
16	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych w ograniczonym zakresie	kierunki studiów w zakresie: - elektrotechniki, - inżynierii elektrycznej, - elektroenergetyki.	kierunki studiów w zakresie: - energetyki, - elektroniki, - elektroniki i telekomunikacji, - transportu, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w zakresie sterowania ruchem w transporcie lub zabezpieczenia ruchu pociągów, - elektrycznego transportu szynowego, - miernictwa elektrycznego i programowania sterowników, - automatyki i robotyki.

 

ZAŁĄCZNIK Nr 3

WYKAZ ZAWODÓW ZWIĄZANYCH Z BUDOWNICTWEM

 

Lp.	Specjalność uprawnień budowlanych	Zawody związane z budownictwem
1	architektoniczna	technik architekt
2	konstrukcyjno-budowlana	- technik budownictwa, - murarz, - murarz-tynkarz, - cieśla.
3	inżynieryjna mostowa	- technik drogownictwa, - technik dróg i mostów kolejowych, - technik budownictwa.
4	inżynieryjna drogowa	- technik drogownictwa, - technik dróg i mostów kolejowych, - technik budownictwa.
5	inżynieryjna kolejowa w zakresie kolejowych obiektów budowlanych	- technik dróg i mostów kolejowych, - technik budownictwa.
6	inżynieryjna kolejowa w zakresie sterowania ruchem kolejowym	- technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, - technik transportu kolejowego, - technik elektryk urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym.
7	inżynieryjna hydrotechniczna	- technik budownictwa, - technik inżynierii środowiska i melioracji, - technik budownictwa wodnego, - technik melioracji wodnych, - technik budownictwa wodnomelioracyjnego.
8	inżynieryjna wyburzeniowa	-
9	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych	technik telekomunikacji
10	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych	- technik urządzeń sanitarnych, - technik energetyk, - technik inżynierii środowiska i melioracji, - technik gazownictwa, - monter instalacji gazowych, - monter sieci gazowych, - monter instalacji i urządzeń sanitarnych, - monter sieci cieplnych, - monter sieci wodnych i kanalizacyjnych, - monter sieci i instalacji urządzeń sanitarnych.
11	instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych	- technik elektryk, - technik elektroenergetyk transportu szynowego, - technik elektryk kolejowych sieci elektroenergetycznych, - elektryk.

 

Podstawy prawne nadawania uprawnień budowlanych

1. Prawo budowlane (Rozdział 2 )

2. Rozporządzenie w sprawie przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie z dnia 29 kwietnia 2019 r.
   (http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190000831 )